Szacowany czas czytania: 7-8 minut
Kluczowe wnioski:
Spis treści:
Skierowanie na badanie lekarskie, to oficjalny dokument od pracodawcy. Jest on potrzebny, by wysłać pracownika na obowiązkowe badania z medycyny pracy. Chodzi w nim głównie o to, by formalnie potwierdzić, że trzeba ocenić zdrowie pracownika i sprawdzić, czy może on pracować na danym stanowisku lub w określonych warunkach. To właśnie ten dokument rozpoczyna sprawdzanie, czy nie ma żadnych zdrowotnych przeszkód do rozpoczęcia albo kontynuowania pracy.
Prosto z polskiego prawa pracy. Najważniejszy jest tu Kodeks pracy, a konkretnie jego Art. 229. Bardziej szczegółowe zasady – co do zakresu i częstotliwości badań czy samego wzoru skierowania – znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia dotyczącym badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad nimi oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. Prawo nakłada na pracodawcę obowiązek zorganizowania tych badań. Co ważne, nie wolno mu dopuścić do pracy nikogo bez ważnego orzeczenia lekarskiego, które potwierdza brak przeciwwskazań.
Skierowanie może obejmować trzy główne rodzaje badań profilaktycznych, zależnie od sytuacji pracownika. Taki podział pozwala dobrze ocenić stan zdrowia na różnych etapach pracy. Są to badania wstępne, okresowe i kontrolne. Badania wstępne trzeba wykonać zawsze przy zatrudnianiu nowej osoby, bez względu na stanowisko. Obowiązek ten dotyczy też młodocianych przenoszonych na inne stanowiska oraz pozostałych pracowników, jeśli ich nowe miejsce pracy wiąże się z czynnikami szkodliwymi lub uciążliwymi warunkami. Chodzi o to, by na samym początku sprawdzić, czy kandydat lub pracownik nadaje się zdrowotnie do pracy w danym środowisku.
Badania okresowe robi się regularnie, już w trakcie zatrudnienia. To, jak często, zależy od rodzaju pracy i tego, jak bardzo pracownik jest narażony na szkodliwe lub uciążliwe czynniki. Datę następnego badania zawsze wskazuje lekarz medycyny pracy w orzeczeniu. Takie badania pozwalają na bieżąco kontrolować zdrowie pracownika i szybko wychwycić ewentualne problemy zdrowotne spowodowane pracą.
Badania kontrolne stają się potrzebne, gdy pracownik chorował i był niezdolny do pracy dłużej niż 30 dni. Zanim wróci do swoich obowiązków, pracodawca musi wysłać go na takie badanie. Sprawdza się wtedy, czy po dłuższej chorobie pracownik jest już w pełni gotów, by wrócić na swoje dawne stanowisko.
Za poprawne i terminowe wystawienie skierowania na badanie lekarskie odpowiada wyłącznie pracodawca – to jeden z jego kluczowych obowiązków związanych z BHP. Musi on dopilnować, aby dokument był zgodny z przepisami i zawierał wszystkie potrzebne dane. Aby skierowanie było ważne i lekarz medycyny pracy mógł na jego podstawie przeprowadzić badanie, musi ono zawierać konkretne informacje. Dobrze wypełniony dokument to podstawa, by prawidłowo ocenić, czy pracownik może wykonywać daną pracę.
W skierowaniu muszą się znaleźć pełne dane pracodawcy (nazwa firmy, adres, NIP) i pracownika, czyli:
To bardzo ważna część skierowania, bo mówi lekarzowi, na czym polega praca. Trzeba tu wpisać:
W skierowaniu trzeba też jasno zaznaczyć, o jaki rodzaj badania chodzi: wstępne, okresowe czy kontrolne. To od tej informacji zależy, co i w jakim celu będzie sprawdzał lekarz.
Najpierw pracodawca wręcza pracownikowi poprawnie wypełnione skierowanie, najczęściej w dwóch kopiach (jedna dla lekarza, druga zostaje u pracownika). Z tym dokumentem pracownik idzie do placówki medycyny pracy wskazanej przez pracodawcę lub do lekarza, z którym firma ma umowę. Lekarz sprawdza informacje ze skierowania, rozmawia z pracownikiem i przeprowadza badania (np. mierzy ciśnienie, bada wzrok, a czasem zleca dodatkowe testy jak spirometria, audiometria czy badania krwi, zależnie od stanowiska). Na tej podstawie ocenia stan zdrowia. Na koniec wystawia orzeczenie lekarskie.
Orzeczenie lekarskie to oficjalny dokument podsumowujący badanie profilaktyczne. Lekarz medycyny pracy pisze w nim, że:
Jeśli to potrzebne, w orzeczeniu znajdzie się też data następnego badania okresowego. Dokument dostaje się w dwóch egzemplarzach – jeden dla pracownika, drugi dla pracodawcy.
Zgodnie z Kodeksem pracy, wszystkie koszty badań profilaktycznych (wstępnych, okresowych i kontrolnych) pokrywa pracodawca. Obejmuje to zarówno wizytę u lekarza, jak i wszelkie dodatkowe badania, które zleci on w ramach oceny zdolności do pracy. Pracownik nie płaci za nic w związku z tymi badaniami.
Pracodawca musi przechowywać dokumentację dotyczącą badań profilaktycznych. Kopie skierowań i oryginały (lub kopie) orzeczeń lekarskich trafiają do akt osobowych pracownika, do części opisującej przebieg zatrudnienia. Dokumenty te przechowuje się przez cały czas, gdy pracownik jest zatrudniony. Oprócz standardowych badań medycyny pracy, niektóre zawody wymagają dodatkowych, specjalistycznych badań. Najczęściej spotykane to badania do celów sanitarno-epidemiologicznych.
Badania sanitarno-epidemiologiczne są obowiązkowe dla osób, które pracując, mogłyby przenieść zakażenie lub chorobę zakaźną na innych. Chodzi tu głównie o pracowników mających kontakt z żywnością (np. w gastronomii, przy produkcji jedzenia), wodą pitną, lekami, a także pracujących w szpitalach, przychodniach czy placówkach oświatowych. Celem jest sprawdzenie, czy dana osoba nie jest nosicielem pałeczek duru brzusznego, durów rzekomych A, B, C, albo innych bakterii z rodzaju Salmonella i Shigella. Koszt tych badań także ponosi pracodawca lub firma zlecająca pracę.
Tak, istnieje oficjalny wzór skierowania na badania lekarskie. Określają go przepisy wykonawcze do Kodeksu pracy, czyli wspomniane już rozporządzenie Ministra Zdrowia. Używanie jednego, standardowego formularza ułatwia sprawę i pracodawcom, i lekarzom medycyny pracy, bo gwarantuje, że w dokumencie znajdą się wszystkie potrzebne informacje. Pracodawcy powinni zawsze korzystać z aktualnego wzoru, żeby skierowanie było poprawne i zgodne z wymogami BHP.
Kto wystawia skierowanie na badania lekarskie?
Skierowanie na badania lekarskie wystawia pracodawca, jest to jego obowiązek.
Co się stanie, jeśli pracownik nie ma ważnego orzeczenia lekarskiego?
Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez ważnego orzeczenia lekarskiego.
Jakie badania obejmuje skierowanie?
Skierowanie obejmuje badania wstępne, okresowe i kontrolne, zależnie od sytuacji pracownika.
Kto ponosi koszty badań sanitarno-epidemiologicznych?
Koszty badań sanitarno-epidemiologicznych ponosi pracodawca lub firma zlecająca pracę.
Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 4 listopada 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. 2016 poz. 2067).
PAMIĘTAJ! Gdy wypełnisz formularz - przeczytaj go uważnie w wersji ostatecznej lub skonsultuj się ze specjalistą! Udostępnione przez nas wzory druków, formularzy, pism, deklaracji lub umów należy zawsze właściwie przetworzyć, uzupełnić lub dopasować do swojej sytuacji.
Pamiętaj, że podpisując dokument kształtujesz nim swoje prawa lub obowiązki, zatem zachowaj należytą uwagę przy zmianach i jego wypełnianiu. Ze względu na niepowtarzalność każdej czynności, samodzielnie lub na podstawie opinii specjalisty musisz ocenić, czy wykorzystany formularz zastał zastosowany przez Ciebie odpowiednio do stanu faktycznego, prawnego lub zamierzonego celu.
Dołącz do programu resellerskiego i zostań specjalistą od przyjaznych formularzy, e-deklaracji i e-administracji, ponieważ fillup to formalności wypełnione.